خط عربی در آغاز برگرفته از شیوه ی نگارش خط نبطی نوشته میشد. قلم کوفی نیز برآن اضافه شد که در کوفه رایج شد.قدیمی ترین نسخه قرآن بخط کوفی است و به علی بن ابی طالب منسوب است.

بعدها در دوران عباسیان، قلم های دیگری نیز برای این خط رواج یافت. در زمان مامون نویسندگی اهمیت پیدا کرد و نویسندگان در نیکو ساختن خط به پیکار پرداختند و چندین قلم دیگر به آن اضافه شدو در نتیجه ،خط کوفی به بیست شکل درآمد.ولی قلم نسخ، به همان شکل پیشین در میان مردم و برای تحریرات غیر رسمی معمول بود تا آنکه ابن مُقله خوشنویس نامی متوفی به سال 328 با نبوغ خود قلم نسخ را به گونه ی نیکویی درآورد.

در اوایل قرن چهارم سال 310 ه.ق. ابن مقله بیضاوی شیرازی خطوطی را بوجود آورد که به خطوط شش گانه یا اقلام سِته معروف شدند.این اقلام توسط یاقوت مستعصمی از بین اقلام مختلف انتخاب شد. وی در زیبا کردن این خطوط ابتکاراتی به خرج داد و در واقع این خطوط توسط وی ظهور کرد. این اقلام که به «خطوط اصول» نیز مشهورند عبارتند از :

محقق، ریحان، ثلث، نسخ، رقاع، توقیع

یک قرن بعد از ابن مقله ،ابن بواب برای خط نسخ قواعدی تازه ایجاد کرد و این خط را کامل نمود. در قرن هفتم جمال الدین یاقوت مستعصمی به این خط جان تازه ای بخشید و قرآن کریم را برای چندین بار کتابت نمود.

منابع:

کنکور هنر،حمید امامی ،امیر اسلامی،حسن محمودی،گویا ،ج 1 ،چ پنجم ،1379

تاریخ زبان فارسی ،دکتر محسن ابوالقاسمی ، سمت،1380

مقالات علمی دکتر ژاله آموزگار

www.nimrooz.net

www.wikipedia.org